Tarihi Hititlere kadar dayanmaktadır. Hititlerin ulaşılan kaynaklarında Seha ırmağından bahsedilmektedir. Seha ırmağı günümüzdeki Büyük Menderes’tir. Spartalılar, Persler ve Büyük İskender’in hâkimiyeti altında kalmış, daha sonra ise Romalıları ağırlamıştır. Türklerin himayesine 11. yüzyılda girmiştir. Lidyalılar döneminde önemli bir dağıtım merkezi konumuna erişmiştir. 1425’te Osmanlı topraklarına katılmıştır. Anadolu’daki ilk demiryolu Aydın’ın üzerinden geçmiştir. 1919’da Yunan işgali olmuş kesin olarak 1922’de işgal son bulmuştur. Bir dönem Aydınoğlu Beyliği’ni misafir etmiş sonrasında bölgeye Aydın Güzelhisar denmiştir. Son hali ise Aydın olmuştur.
Kuşadası: Aydın gezi rehberi içinde Aydın denildiğinde akla ilk gelen ve görülmesi gereken yerlerden birisi Kuşadası’dır. Türkiye’deki ilk turizm merkezlerinden birisidir. Özellikle yaz mevsiminde gidildiğinde mavi bayraklı plajları ile gelenleri kendisine hayran bırakmaktadır. Sevgi Plajı, Güvercinada Plajı, Kadınlar Plajı, Yılancı Burnu Plajı denize girmek için ideal olan plajlardandır. Yaklaşık 210 türden kuşu misafir eden Kuşadası Milli Parkı, Öküz Mehmet Paşa Kervansarayı, Güvercinada Kalesi Kuşadası’nda ziyaret edilebilecek etkileyici yerlerdendir.
Didim: Eski adı Yenihisar’dır. Kuşadası gibi Aydın denildiğinde ilk akla gelen yerlerdendir. Tarihe tanıklık etmiş Milet Antik Kenti ve içerisindeki Milet Müzesi, Demeter Tapınağı’nın Büyük İskender’in Evi’nin ve daha birçok önemli yerlerin içinde bulunduğu Priene Antik Kenti, dünyanın en büyük 3. tapınağı olan Apollon Tapınağı Didim’de gezilecek eşsiz yerlerdendir. Altınkum Plajı, Manastır Plajı, Akbük Plajı deniz kum ve güneşin tadının doyasıya çıkartılabileceği sahillerdendir.
Tralleis Antik Kenti: İl merkezine 1 kilometre uzaklıktadır. Tralleiesliler ve Argoslular tarafından kurulmuştur. M.Ö 334’te İskender kenti ele geçirmiştir. Bundan dolayı Helenistik krallıklarla sürekli çatışma yaşanmıştır. Antik kentte geçmişten bugüne sağlam kalmayı başarabilmiş tek yapı Üç Gözler’dir. Üç Gözler 2. Asırda inşa edilmiştir ve antik çağda spor eğitim ve kültür konusunda önde gelen merkezlerden gymnasiuma ait yapılardandır. Kentte Roma dönemine ait stadyum, agora, tiyatro ve hamam kalıntıları bulunmaktadır.
Efes Antik Kenti: Selçuk ilçesinde bulunmaktadır. Yaklaşık 8 bin yıllık bir geçmişe sahip olan kenti kadın savaşçıların yaptığı düşünülmektedir. Cilalı Taş Devri’nden kalan nadir eserlerdendir. Izgara Planı yani bütün cadde ve sokakların birbirine dik açıyla inmesi şeklinde yapılması en büyük özelliklerindendir. Efes ilk dönemlerinde oldukça gelişmiş bir kentmiş fakat Efes Limanı’nın dolmaya başlamasıyla etkinliğini yitirmeye başlamış. Efes’teki Hadrianus Tağınağı’nın giriş kısmında bulunan yazıtta kentin kurulmasıyla ilgili bir efsane yazmaktadır. Aydın’da mutlaka görülmesi gereken yerler arasındadır.
Yörük Ali Efe Müzesi: Yenipazar’da bulunmaktadır. Kurtuluş Savaşı’nda düşmana karşı duruşu ile ilerleyişlerini durduran büyük kahramanlardan birisidir Yörük Ali Efe. Onun anısına tüm hayatı boyunca yaşadığı evi müzeye çevrilmiştir. 1980’li yıllarda çıkan yangın sebebiyle bina ağır hasar almıştır. 1995’te işgalcilere karşı gösterdiği cesaret ile Milli Mücadele dönemine adını yazdıran Yörük Ali’nin evinin müzeye dönüştürülmesi fikri önerilmiştir. Evin ve bahçesinin onarımı yapıldıktan sonra 2001’de ziyarete açılmıştır.
Ne Yenir?
Aydın gezi rehberi ne yenir kısmına ana yemek olarak kıymayla yapılan yuvarlama, çine köftesi, enginar yemeği, bol malzemeli lok lok pilavı, ciğer dolması eklenebilir. Sebze yemeği olarak kırlı kızartması, zeytinyağlı kuru veya taze börülce, yer elması yemeği, mantar kavurma tercih edilebilir. Tatlı için zerde ile kabak tatlısı yemeğin ardından yenilebilecek lezzetlerdendir.
Ne Alınır?
Aydın’dan alınabileceklerin başında zeytin ve zeytinyağı gelmektedir. Kurutulmuş incir, deri kıyafetler, antika eşyalar, el yapımı testiler, toprak kaplar ve çömlekler hediyelik olarak uygun seçeneklerdendir. Kuru incirin yanında yaş incir de bulmak mümkündür. Yiyecek olarak ise nar ekşisi, ev yapımı salça, üzüm, erişte, çam balı, kuru patlıcan, reçel, tarhana gibi alternatifler alınabilmektedir.
Yapmadan Dönme
Aydın gezi rehberi içerisinde mutlaka Kuşadası’na gidilmeli her bir yeri ayrı ayrı keşfedilmeli, Trallesies Antik Kenti’ne ziyarette bulunulmalıdır. Çine köftesi, zeytinyağlı taze börülcenin tadına bakılmalı, yemekten sonra meşhur tatlı zerde yenmeli, ondan sonra dönülmelidir. Aydın’ın kuru ve yaş inciri alınmadan, hediyeli deri kıyafetler alınıp aksesuarlar takmadan, antika eşyalara çantalarda yer verilmeden gezi tamamlanmamalıdır.
